توهم چیست

عبارت “توهم”

عبارت ” توهم ” در لغت نامه دهخدا، فرهنگ فارسی، فرهنگ معین و … به معنای وهم داشتن، ترسیدن، گمان بردن.

” توهم ” به مرور زمان حالت کلیشه ای به خود گرفته و معنی اصلی خود را از دست داده تا جاییکه امروزه عبارت ” توهم ” مترادف با خیالات واهی، احساسات تحریف یافته و افکار مختل شده معنی میشود.

در طول زندگی ما با تجربیات مختلفی رو به رو میشویم، گاه قادر به درک آنها بوده و گاه قادر به درک آن ها نمیباشیم.

زمانیکه که ذهن قادر به درک مسائل و اتفاقات اطراف نباشد و خارج از چهارچوب درکی خود قرار بگیرد به حالت وهم و گمانه زنی وارد میشود، این گمانه زنی ها و استدلال های ذهنی نیز به توجه به سطح هشیاری و ادراک متفاوت میباشند.

ما در دنیایی هستیم که فکر می کنیم آنچه در اینجا و با اندام های حسی (حواس پنج گانه) خود تجربه می کنیم یک واقعیت است.

اما آیا تا به حال فکر کرده اید که واقعیت چیست و اینکه هرکس واقعیت خود را دارد؟

طبق تحقیقات اخیر ثابت شده که واقعیت صرفاً یک توهم است، بنابراین به این معنی است که واقعیت شما با واقعیت من متفاوت است.

برای اینکه درک آن ساده باشد، با یک مثال جالب شروع کنیم:

آیا تا به حال یک فیلم واقعیت مجازی یا همان عینک VR دیده اید؟ یا دیگران را در حال تماشای فیلم های VR دیده اید؟

توهم چیست

در این عینک اگرچه میدانید که شما در حال دیدن واقعیت مجازی هستید. اما با این حال ذهن و بدن شما با تغییر فیلم به آن پاسخ می‌دهد و واقعیت شما در اینجا تغییر می‌کند.

ممکن است برخی از شما استدلال کنید که چگونه ثابت می‌کنید که واقعیت یک توهم است، چون ما فقط در حال تماشای فیلم VR هستیم و واقعیت در دنیای واقعی است که خارج از این فیلم واقعیت مجازی است.

نکته اینجاست که در اینجا تله ای وجود دارد ، ما فکر می کنیم آنچه را که با حواس طبیعی (حواس پنج گانه) خود تجربه می کنیم واقعیت و تجربه ای که توسط متغیر های خارجی ارائه شود یک توهم است.

اما بیایید تصور کنیم که اگر این عینک های VR را برای همیشه بر روی چشمان شما جاسازی کنیم ، چگونه می‌توانید آنچه را که می‌بینید از آنچه دیگران می‌بینند را متمایز کنید؟

چه کسی واقعیت واقعی را می‌بیند؟

فرض کنید این آزمایش را روی گروهی از افراد در همان زمان تولد انجام دهیم.

بعد از یک مدت طولانی هیچ راهی وجود ندارد که به آن ها بگویید که چه چیزی واقعی است یا چه چیزی واقعی نیست و این واقعیت مجازی برای ایشان به صورت باور تبدیل شده است.

واقعیت به خودی خود یک توهم است، و فقط چیزی را که با سنسور های بیرونی تجربه می کنیم، آن را توهم می نامیم.

اما وقتی این سنسورها در بدن ما جاسازی می شوند (مانند چشایی، بینایی، شنوایی، لامسه و بویایی) و جزء لاینفک بدن ما می شوند، آن را واقعیت می نامیم.

خوب اجازه دهید آن را به روش دیگری توضیح دهیم:

می دانیم که افراد زیادی وجود دارند که به دلیل اختلال در اندام های حسی خود مانند افراد کور رنگ، این دنیا را متفاوت می بینند .

افراد کور رنگ قادر به دیدن نور های آبی ، قرمز و سبز نیستند، آیا واقعیت آنها و با واقعیت ما متفاوت نیست؟

حالا فرض کنید همه انسان ها ناخودآگاه کوررنگ شوند، آنگاه همه ما دنیا را به گونه ای دیگر خواهیم دید.

اکنون چه کسی میتواند ما را متقاعد کند که واقعیت ما تغییر کرده است؟

اکنون چگونه می توانیم بگوییم آنچه را که مدام در حال تجربه کردنش هستیم یک واقعیت متفاوت است؟

امروزه این امکان وجود دارد که مدارهای مغز را تغییر دهیم تا رنگ آبی را قرمز ببینیم، سلول های مغز را می توان به گونه ای تغییر داد که شب را روز آفتابی ببیند.

مدارهای مغز را می توان به روش های مختلف تغییر داد.

پس واقعیت در ابتدایی ترین سطح خودش چیست؟

در واقع اندام های حسی ما اطلاعات را از دنیای بیرون به شکل سیگنال های الکتریکی جمع آوری میکنند.

این سیگنال های الکتریکی به مغز منتقل و تفسیر و ترجمه میشوند و واقعیت مارا میسازند.

این واقعیت میتواند برای هر کس کاملا متفاوت باشد.

تفسیر و ترجمه این سیگنال ها به سطح ذهنی ما ، تجربیات گذشته، باورها، حلقه های ذهنی، پیش فرض ها، سن ، جنسیت، فرهنگ، محیط اطراف و شرایط فعلی ما بستگی دارد .

ممکن است تعجب کنید که بدانید رنگ قرمزی که شما میبینید ممکن است با رنگ قرمزی که من آن را تجربه میکنم متفاوت باشد، اما چرا این اتفاق می افتد؟

قبل از آن باید بدانید که ما چگونه رنگ ها را می بینیم:

در واقع ما رنگ ها را وقتی می بینیم که سلول های مخروطی در شبکیه چشم توسط طیف مرئی نور تحریک می‌شود.

بنابراین تفسیر این سیگنال‌ها ممکن است برای هرکسی بسته به مغز منحصربه‌ فردش متفاوت باشد.

بنابراین ما رنگ‌ها را در ذهن خود متفاوت می‌بینیم.

در اینجا میخواهم نقل قولی از آلبرت انشتین اضافه کنم ” واقعیت صرفاً یک توهم است هرچند بسیار شدیدتر “

توهم چیست

آنچه ما تاکنون در مورد آن بحث کرده ایم ، واقعیت از منظر انسان است، اما اگر آن را از چشم سایر موجودات حاضر روی زمین ببینیم، واقعیت میتواند بسیار گسترده تر باشد.

آنچه را که فقط انسان ها درک می کنند را نمی توان به عنوان واقعیت محض در نظر گرفت ، احمقانه است که به این روش فکر کنیم.

آیا می دانید که ما انسان ها فقط قادر هستیم یک محدوده مشخص مرئی فرکانس‌های الکترو مغناطیس را ببینیم؟

طیف هایی که کمتر از محدوده فرکانس‌ها مرئی هستند مانند امواج رادیویی، مایکروویو، مادون قرمز و همچنین فرکانس‌هایی که بالاتر از طیف مرئی هستند مانند اشعه گاما، فرابنفش، اشعه ایکس، فراتر و خارج از حواس بینایی ما هستند.

یعنی چشم‌های ما توانایی دیدن فرکانس‌های پایین‌تر و فرکانس‌های بالاتر از این محدوده را ندارند و این به این معنی نیست که این فرکانس ها چون دیده نمیشوند پس وجود ندارند.

توهم چیست

تنها کاری که باید انجام دهیم این است که سنسورهای بصری طبیعی (چشمان) خود را تغییر دهیم.

یا از حسگرهای بصری پیشرفته‌تر کمک بگیریم تا فرکانس‌های پایین‌تر و بالاتر را ببینیم که برخی از موجودات مانند مارها می‌توانند در طیف مادون قرمز نیز ببینند.

این در مورد گوش انسان نیز صدق می کند، ما به عنوان یک انسان میتوانیم فرکانس هایی در محدوده 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز را بشنویم.

اکثر ما با گذشت زمان و افزایش سن حتی نمی توانیم تمام فرکانس های موجود در این محدوده را نیز بشنویم.

جالب است که اگر یک فرد مسن سعی در شنیدن فرکانس‌های بالاتر در این محدوده شنیداری داشته باشد، ممکن است سکوت کامل را احساس کند و چیزی نشنود، اما همین فرکانس‌ها ممکن است برای یک فرد جوان غیرقابل تحمل باشد.

بنابراین در اینجا واقعیتی که ما تجربه میکنیم بر اساس اندام‌های حسی طبیعی و سن ما کاملا متفاوت است.

اگر در حس شنوایی بین دلفین ها و انسان ها رقابت باشد ما در مقایسه با دلفین ها رقابت را میبازیم، چون دلفین ها می توانند فرکانس هایی تا 100 کیلوهرتز را بشنوند.

همه این مثال ها و بحث ها ثابت می کند که واقعیت عینی نیست در واقع واقعیت، ذهنی بوده و برای همه متفاوت است.

یک آزمایش معروف در فیزیک معروف به آزمایش ” دو شکاف Double-slit ” نشان می‌دهد که واقعیت به مشاهده ناظر بستگی دارد.

توهم چیست

آگاهی و درک مشاهده‌گر می‌تواند واقعیت را تغییر دهد، که به آن پارادوکس ناظر میگویند.

در این آزمایش رفتار ذرات زیر اتمی زمانی که یک ناظر آن را تماشا کند به صورت ذره عمل میکند اما در غیاب ناظر رفتار آنها تغییر کرده و خواص موج گونه از خود نشان می دهد.

اینکه چرا این ذرات ماهیت دوگانه را نشان می دهند هنوز یک راز است، اما بارها توسط بسیاری از محققان ثابت شده است که رفتار این ذرات بر اساس حضور یا عدم حضور ناظر متفاوت است.

این آزمایش نشان می دهد که واقعیت ، عینی نیست و ممکن است فقط با مشاهده ناظر متفاوت باشد.

امیدوارم این مقاله بیان خود را رسانده باشد که چگونه همه ما واقعیت های متفاوتی را تجربه می کنیم تجربه هایی که ما در طول زندگی خود داریم بی اهمیت نبوده و حاوی پیامی برای هر کدام از ما میباشد.

خواه این تجربیات توهم نامیده شوند خواه واقعیت، نکته ی مهم این موضوع درس و تفسیری است که شما از آن تجربه دارید.

واقعیت به معنای واقعی تصور ذهن ماست، واقعیت چیزی نیست که در بیرون از ما باشد بلکه در مغز ما با آگاهی و فهم ما ایجاد میشود.

توهم چیست